Nieuwe grondwaterregels vanaf 2025: ben jij er klaar voor?
De Vlaamse overheid voert vanaf 2025 belangrijke veranderingen door rond grondwatergebruik. De verzameling van nieuwe maatregelen en wetswijzigingen worden ook wel de Grondwatertrein genoemd en zijn gericht op een duurzamer beheer van het grondwater. Dit heeft impact op zowel vergunningen als drainage en controleverplichtingen. De wijzigingen treden in fases in werking. Wat zijn de belangrijkste veranderingen?
Vergunningen voor grondwaterwinning: maximum 20 jaar geldig
Sidns 6 oktober 2024 mogen nieuwe vergunningen voor grondwaterwinning maximaal 20 jaar geldig zijn. Voor bestaande vergunningen hangt de nieuwe regel af van de oorspronkelijke looptijd:
- Had je al een vergunning voor bepaalde duur? Dan blijft die gewoon gelden, zolang ze niet langer dan 20 jaar loopt.
- Is je vergunning van onbepaalde duur? Dan wordt ze automatisch beperkt tot 20 jaar vanaf de datum waarop ze werd afgeleverd.
Check je vergunning vandaag nog. In sommige gevallen is het nodig om tijdig een hervergunningsaanvraag in te dienen.
Nieuwe regels voor grondwatergebruik vanaf april 2025
Sinds 8 april 2025 gelden er strengere regels voor het gebruik van grondwater. Dit verandert er:
- Debietmeters zijn verplicht, ook voor niet-ingedeelde (particuliere) grondwaterwinningen.
- Het volume waarbij een particuliere winning vergunningsplichtig wordt, daalt van 500 m³ naar 150 m³ per jaar.
- Je moet jaarlijks op 1 januari en 31 december de tellerstanden noteren in een register.
- Daarnaast moet je om de 3 maanden de tellerstand bijhouden in een technisch dossier, zoals vastgelegd in de Code van Goede Praktijk.
- Vanaf 1 juli 2025 zijn nieuwe vergunningsplichtige grondwaterwinningen verboden als ze liggen in ruimtelijk kwetsbare gebieden én in strijd zijn met de bestemmingsvoorschriften.
- In of nabij VEN-gebieden (Vlaams Ecologisch Netwerk) geldt voortaan een dieptecriterium van 0 meter: elke grondwaterwinning is daar automatisch vergunningsplichtig.
Drainage: strengere regels en nieuwe meldingsplicht
Er wordt een onderscheid gemaakt tussen drie types drainage:
- Historische drainage: aangelegd voor 1 mei 1999. Indien nog niet gemeld voor 7 oktober 2022, moet je dit nu melden als klasse 3.
- Bestaande drainage: aangelegd tussen 1 mei 1999 en 7 oktober 2022. Als ze voor 7 oktober 2022 correct gemeld zijn, blijven ze in orde. Niet gemeld? Dan moet je alsnog een klasse 3-melding doen.
- Nieuwe drainage: alles wat is aangelegd na 7 oktober 2022 valt automatisch onder de nieuwe meldingsplicht.
De overgang naar het nieuwe systeem gebeurt in twee stappen: vanaf 8 april 2025 en een tweede fase vanaf 26 september 2027.
Peilgestuurde drainage verplicht in bepaalde gebieden
Vanaf 1 juli 2025 moet je in bepaalde afgebakende gebieden gebruik maken van peilgestuurde drainage. Daarbij moet de afvoer van water regelbaar zijn en volledig kunnen worden stilgelegd.
De Vlaamse Milieumaatschappij (VMM) controleert via een verzegelaar of alles correct geïnstalleerd is. Pas als het logboek en het technisch dossier volledig in orde zijn, wordt de debietmeter verzegeld.
Logboek en technisch dossier: verplicht vanaf 2025
Elke grondwaterwinning moet vanaf 2025 vergezeld zijn van een technisch dossier. Dit dossier bevat:
- Een logboek met de tellerstanden, minstens vier keer per jaar
- De installatievoorschriften van je debietmeter
- Rapporten over onderhoud, herijking en kalibratie
Dit wordt gecontroleerd bij vergunningen, hernieuwingsaanvragen en bij toezicht op het terrein.
Check jouw situatie
De nieuwe regels zijn technisch en verschillen naargelang je ligging, bestaande installaties en vergunningen. Controleer tijdig of je volledig in orde bent met de nieuwe regels. Vraag professioneel advies indien je twijfelt.